Տիեզերքն իր հսկայական տարածությամբ և անթիվ երկնային մարմիններով հազարամյակներ շարունակ հիացրել է մարդկությանը: Սկսած հնագույն քաղաքակրթություններից, որոնք ակնածանքով նայել են գիշերային երկնքին, մինչև տիեզերքի ուսումնասիրության ժամանակակից դարաշրջանը, տիեզերքը մեզ անընդհատ կանչում է՝ բացահայտելու իր առեղծվածները: Թեև մենք զգալի առաջընթաց ենք գրանցել տիեզերքի բացահայտման գործում, կան բազմաթիվ անբացատրելի երևույթներ, որոնք մարտահրավեր են նետումներկայիս գիտությանը: Գալակտիկուսի բլոգում մենք կխորանանք տիեզերքի ամենահետաքրքիր հանելուկների մեջ, որոնք դեռ չեն բահայտվել:
Սև խոռոչներ և մութ էներգիա
Տիեզերքի ամենազարմանալի առեղծվածներից մեկը սև խոռոչների և մութ էներգիայի գոյությունն է: Չնայած դրանք Տիեզերքի համապատասխանաբար 27% և 68%-ն են կազմում, լիովին անտեսանելի են և դեռ պետք է հայտնաբերվեն: Սև խոռոչների գրավիտացիոն ազդեցությունը ակնհայտ է գալակտիկաների պտտման վրա, սակայն դրա բնույթը մնում է անորոշ: Նմանապես, ենթադրվում է, որ մութ էներգիան պատասխանատու է տիեզերքի արագացված ընդլայնման համար, սակայն դրա ծագման և վարքի ըմբռնումը մնում է խորը մարտահրավեր:
Տիեզերական միկրոալիքային ֆոնային ճառագայթում
Տիեզերական միկրոալիքային ֆոնի (CMB) ճառագայթման հայտնաբերումը 1964 թվականին մոնումենտալ ձեռքբերում էր, որն աջակցեց Մեծ պայթյունի տեսությանը, որը վկայում էր տիեզերքի՝ նախկինում տաք և խիտ վիճակի մասին: Այնուամենայնիվ, CMB-ի որոշ ասպեկտներ մնում են առեղծվածներ:
Տեղեկատվական պարադոքս
Սև խոռոչները՝ զանգվածային աստղերի մնացորդները, գրավիտացիոն այնքան ուժեղ էներգիա ունեն, որ նույնիսկ լույսը չի կարող դուրս գալ դրանցից։ Չնայած, որ ինտրիգային օբյեկտներ են՝ դրանք նաև տեղեկատվական պարադոքս են ներկայացնում: Քվանտային մեխանիկայի համաձայն՝ տեղեկատվությունը հնարավոր չէ ոչնչացնել, բայց սև խոռոչները կարծես հենց դա էլ անում են։ Հասկանալը, թե ինչպես է տեղեկատվությունը պահպանվում կամ արտահոսում սև խոռոչներից, մնում է խորը մարտահրավեր հարաբերականության ընդհանուր տեսության և քվանտային մեխանիկայի խաչմերուկում:
Արագ ռադիո պայթյուններ (FRB)
Fast Radio Bursts-ը ինտենսիվ ռադիոալիքների՝ միլիվայրկյան տևողությամբ պայթյուններ են, որոնք ծագում են տիեզերքի անհայտ աղբյուրներից: FRB-ների ծագումը դեռևս ենթադրությունների առարկա է, որի հնարավորությունները տատանվում են նեյտրոնային աստղերից մինչև չբացահայտված երևույթներ: Թեև որոշ FRB-ներ կրկնվում են, շատերը մեկանգամյա իրադարձություններ են, ինչը նրանց ավելի խորհրդավոր է դարձնում:
Տիեզերական լայնածավալ կառույցներ
Ամենամեծ մասշտաբներով տիեզերքը ցուցադրում է գալակտիկաների կլաստերների և տիեզերական թելերի ցանցանման կառուցվածք՝ կազմելով հսկայական տիեզերական ցանց: Թեև մենք որոշակի պատկերացում ունենք, թե ինչպես են այդ կառույցները ձևավորվել մութ մատերիայում ձգողականության գործողության արդյունքում, ճշգրիտ մեխանիզմները և նյութի բաշխումը տիեզերական ցանցում մնում են հետազոտության ակտիվ ոլորտ:
Տիեզերանավի անոմալ արագացում
Մի քանի տիեզերանավեր՝ ներառյալ Pioneer-ը և Voyager-ը, անսպասելի արագացումներ են ցուցադրել մեր արեգակնային համակարգով ճանապարհորդելիս: Սպասվող հետագծերից այս անբացատրելի շեղումները տարակուսանքի մեջ են գցել գիտնականներին և դեռևս լիովին չեն բացատրվել:
Տիեզերքը անբացատրելի առեղծվածների և երևույթների գոբելեն է, որը շարունակում է մարտահրավեր նետել տիեզերքի մեր ըմբռնմանը: Թեև մենք երկար ճանապարհ ենք անցել դրա գաղտնիքները վերծանելու համար, այս հանելուկները մեզ հիշեցնում են, որ տիեզերքը դեռևս հիմնականում չբացահայտված տարածք է: Շարունակեք հետևել Գալակտիկուսի բլոգին, ինչպես նաև ընթերցեք «ԱՊՐԻԼԻ 12-Ը՝ ՏԻԵԶԵՐԱԳՆԱՑՈՒԹՅԱՆ ՕՐ» բլոգը։